Praca biurowa przyczynia się do długotrwałego przebywania w pozycji siedzącej i niedostatecznej ilości aktywności fizycznej w ciągu doby. Człowiek jednak, w swej naturze, stworzony jest do ciągłego ruchu. Dlatego taki charakter pracy bardzo niekorzystnie odbija się na zdrowiu osób pracujących w biurach i korporacjach. Poniżej przedstawiamy pięć najczęstszych dolegliwości, z którymi mają do czynienia pracownicy siedzący. Podpowiadamy też, jak możesz im zapobiegać.
1. Problemy z plecami
Ból pleców to zdecydowanie najczęstsza dolegliwość pracowników biurowych. Główną przyczyną jest długotrwały niedobór aktywności fizycznej i częste przyjmowanie niekorzystnej pozycji podczas siedzenia. Powoduje to nadmierne napięcie mięśni i powięzi oraz ograniczenie ruchomości stawów. Objawia się bólem nie tylko na przebiegu mięśnia, ale często również bólem głowy, bólem pomiędzy łopatkami oraz w odcinku lędźwiowym, a także sztywnością karku, szyi i barków. Z czasem może dochodzić do powstawania tzw. punktów spustowych czyli niewielkich zgrubień wewnątrz włókien mięśniowych, które są bardzo tkliwe i bolesne.
Co robić?
- Ruszaj się jak najczęściej – ruch powoduje zmianę napięcia i długości mięśni, rozluźnienie powięzi oraz odżywienie stawów. To najlepsza profilaktyka dolegliwości biurowych, dlatego codziennie zrób kilka ćwiczeń w przerwie od pracy. Ściągnij łopatki, wykonaj krążenia ramion i wymachy w tył oraz kilka skłonów bocznych, skłonów w przód i przeprostów.
- Pamiętaj o postawie – ściągnij łopatki, cofnij głowę, delikatnie wciągnij brzuch i napnij pośladki i oddychaj głęboko.
- Ciepło – jeśli czujesz spięcie w barkach lub odcinku lędźwiowym, połóż tam gorący kompres lub wetrzyj maść rozgrzewającą. W ten sposób poprawisz krążenie i zmniejszysz tymczasowo uczucie bólu, a to pomoże mięśniom się rozluźnić.
- Ucisk – uciskaj najbardziej bolesny punkt przez co najmniej minutę aż poczujesz, że wrażliwość na ból maleje. Możesz także wykonywać delikatny okrężny masaż wokół bolącego obszaru.
- Rozciąganie – znajdź pozycję, w której czujesz rozciągnięcie napiętego mięśnia i przytrzymaj ją przez minimum 30 sekund. Przez ten czas oddychaj głęboko.
- Masaż – w miarę możliwości korzystaj z krótkiego ale skutecznego masażu biurowego wykonanego przez fizjoterapeutę.
- Ruszaj się po pracy – jeśli zastanawiasz się, czy z bólem pleców wolno Ci uprawiać jakiś sport, to zalecamy systematyczną aktywność fizyczną o małej lub średniej intensywności taką jak spacery, rower, pływanie, nordic-walking. To bezpieczne formy ruchu, które pomogą Ci się rozluźnić.
- Odpocznij po pracy – po powrocie do domu nie siadaj przed telewizorem albo nie zabieraj się od razu za sprzątanie i gotowanie, ale pospaceruj lub zrób sobie krótką drzemkę.
2. Obrzęk nóg i żylaki
Długotrwały bezruch w pozycji siedzącej działa niekorzystnie także na Twoje nogi. Jeśli w trakcie lub po pracy czujesz, że łydki są ciężkie, obrzmiałe lub tkliwe, a stopy jakby spuchnięte, gorące lub nie mieszczą się w butach, to znak, że naczynia krwionośne i limfatyczne w Twoich nogach potrzebują wsparcia.
Co robić?
- Co pół godziny rób krótką przerwę na ćwiczenia – wstań, podreptaj w miejscu, zatocz każdą stopą po 10 kółek w lewo i w prawo, stań na palcach, a potem przenieś ciężar ciała na pięty i “pobujaj się” tak przez chwilę.Spaceruj po biurze – przemieszczaj się jak najczęściej i stwarzaj sobie do tego okazję. Przejdź się do kolegi z innego piętra zamiast wysyłać maila, idź co godzinę do kuchni po wodę, spotkania i rozmowy telefoniczne odbywaj chodząc. Wybieraj schody zamiast windy.
- Masuj nogi – trzymaj w szufladzie podręczny masażer, którym możesz rozmasować łydki zanim spuchną. Zamiast podnóżka ustaw statyczny masażer- roller lub piłeczkę golfową – sprowokują Cię do mimowolnego przesuwania stóp przód-tył i pobudzą krążenie.
- Rozciągaj łydki – to bardzo istotne, aby zapobiec bolesnym skurczom. Napięte mięśnie łydek powodują ich gorsze ukrwienie i dotlenienie, a z czasem poważne zmiany w budowie i wyglądzie naczyń oraz skóry. Dlatego rozciągaj tylną stronę nóg zarówno po jak i w trakcie pracy.
- Unikaj zakładania nogi na nogę oraz przysiadania na nodze – takie nawyki utrudniają swobodny przepływ krwi i odprowadzanie wody.
- Pij wodę małymi dawkami – przynajmniej co pół godziny zrób parę łyków wody, aby rozrzedzić krew i pobudzić krążenie.
- Ćwicz po pracy – systematyczna aktywność fizyczna to najlepszy sposób na poprawę krążenia i wykształcenie sobie nowych naczyń krwionośnych. Ponadto zapobiega nadwadze, która także jest przyczyną problemów z krążeniem. Spaceruj, pływaj, jeźdź na rowerze. Nogi to lubią 😉
- Zrezygnuj ze słonych potraw – sól zatrzymuje wodę w organizmie.
- Korzystaj z drenażu limfatycznego – masaż ten poprawia krążenie krwi i limfy w kończynach.
- Leż z nogami w górze – Odpoczywaj w ten sposób po powrocie z pracy przynajmniej 15 minut. Nadmiar wody z nóg pomoże usunąć grawitacja.
- Rób chłodne kąpiele stóp – możesz dodać do wody kilka kropli lawendowego olejku eterycznego.
3. Zespół cieśni nadgarstka
Zespół cieśni nadgarstka to dolegliwość stosunkowo częsta u pracowników biurowych, a to za sprawą dużych przeciążeń, z jakimi spotykają się nadgarstki podczas długotrwałej pracy na klawiaturze lub z myszką. Cieśń nadgarstka to wąski kanał wewnątrz nadgarstka, wewnątrz którego przebiegają ścięgna mięśni zginających palce oraz nerw pośrodkowy. Przeciążenie tych struktur wywołuje stan zapalny, który powoduje obrzęk i pogrubienie się struktur w obrębie tego kanału. Ucisk na tętnice prowadzi do niedokrwienia i zmian degeneracyjnych nerwu. Początkowo ZCN objawia się bólem, drętwieniem i mrowieniem palców szczególnie w nocy. Z czasem dolegliwości te coraz częściej występują w ciągu dnia i nasilają się podczas wysiłku wymagającego pracy rąk (np. jazda samochodem, praca biurowa, przygotowywanie posiłków). Spada sprawność manualna i precyzja, pojawiają się zaniki mięśniowe i osłabienie siły dłoni.
Co robić?
- Codziennie przed pracą rób rozgrzewkę – wykonaj krążenie nadgarstkami w jedną i w drugą stronę, a następnie 10 razy zaciśnij i rozluźnij pięści.
- Zadbaj o ergonomiczne stanowisko pracy – Dostosuj wysokość krzesła i biurka do wysokości ciała tak, aby łokcie były podparte i zgięte pod kątem 90o, nadgarstki luźne, a dłoń niech swobodnie spoczywa na myszce. Zwróć uwagę jak piszesz na klawiaturze – staraj się delikatnie stukać w klawisze, a nie mocno w nie uderzać. Pod nadgarstki podłóż podkładkę, która pomoże Ci przyjąć ergonomiczne ułożenie dłoni podczas pracy przy komputerze.
- Co 2 godziny rób przerwę na rozluźnienie i rozciąganie dłoni – opuść ręce swobodnie wzdłuż tułowia i pozwól krwi napłynąć, pomachaj luźno dłońmi, zapleć palce w “koszyczek” i wykonaj energiczne krążenia, wstań, oprzyj dłonie o biurko tak, aby palce skierowane były w stronę tułowia i opierając się delikatnie rozciągnij wewnętrzną stronę przedramion.
- Daj odpocząć rękom – po pracy nie zabieraj się od razu za robótki ręczne, obieranie, naprawianie czy granie na komputerze. Nawet jeśli czeka Cię sporo obowiązków wymagających precyzyjnej pracy rąk, najpierw daj im odpocząć w bezczynności.
4. Podrażnienie oczu
Praca przy komputerze jest też niezwykle eksploatująca dla narządu wzroku. Kiedy patrzymy w ekran, rzadziej mrugamy, przez co powierzchnia gałki ocznej wysycha, a oko gorzej się regeneruje. Czujesz pieczenie, masz zaczerwienione oczy i światłowstręt, a Twój wzrok jest coraz słabszy. Znasz to?
Co robić?
- Rób przerwy w pracy – co 30 minut zrób sobie krótką przerwę od patrzenia w ekran i zamknij oczy na 30 sekund.
- Wypijaj przynajmniej półtora litra wody codziennie – to w naturalny sposób poprawii nawilżenie gałek ocznych.
- Odpoczynek po pracy – po powrocie do domu połóż się na 20 minut, zamknij oczy i zasłoń tak, aby nie docierało do nich żadne światło. Możesz też zrobić sobie okład z ostudzonych torebek po zaparzonej herbacie lub rumianku.
- Zwróć uwagę na naturę – zielony kolor i patrzenie w dal pomaga oczom się zrelaksować i zregenerować. Dlatego, kiedy Twoje oczy są przemęczone, idź na spacer do parku lub do lasu, albo chociaż spójrz na roślinkę w doniczce.
- Dbaj o warunki snu – oczy odbierają bodźce także przez zamknięte powieki podczas snu, dlatego zadbaj, aby w miejscu, w którym śpisz było jak najciemniej i pozbądź się z sypialni wszelkich mrugających sprzętów elektronicznych.
- Jedz warzywa i owoce w kolorze żółtym, zielonym i pomarańczowym – zawierają barwniki luteinę i zeaksantynę oraz witaminy E, C i beta-karoten, które chronią gałkę oczną przed szkodliwym działaniem wolnych rodników.
- Badaj wzrok – pamiętaj o badaniach profilaktycznych raz na 2 lata.
5. Zaburzenia układu sercowo-naczyniowego
Osoby prowadzące siedzący tryb życia są bardziej narażone na choroby sercowo-naczyniowe, niż osoby, których praca zmusza częściej do ruchu. Długotrwałe siedzenie, powoduje, że mięśnie rzadziej się kurczą przez co krew płynie wolniej. Przyczynia się to do osadzania się komórek tłuszczowych na ścianach naczyń. Z czasem ich średnica się zwęża, a krew wypompowywana z serca uderza w ściany naczyń z większym ciśnieniem. Mówimy wtedy o nadciśnieniu. Jeśli natomiast zablokowane zostaną małe naczynia zaopatrujące w krew sam mięsień sercowy, dochodzi do obumarcia fragmentu serca czyli do zawału.
Co robić?
- Trening kardio – Jak zwykle na pomoc przychodzi nam systematyczna aktywność fizyczna. Aby Twój układ sercowo-naczyniowy pozostał sprawny do późnych lat życia, należy serwować ciału około 30 minut wysiłku o średniej intensywności przynajmniej 3 razy w tygodniu. Proponujemy takie aktywności jak szybki spacer, rower, pływanie, jogging, nordic-walking, rolki, łyżwy, narty biegowe, aerobik, stepper. Twoje tętno w czasie ćwiczeń powinno utrzymywać się między 65 – 75% tętna maksymalnego (HR max = 220 – wiek). Taka intensywność pozwala na prowadzenie rozmowy w trakcie ćwiczeń. Jeśli masz zadyszkę, znaczy, że trening jest już zbyt intensywny i należy zwolnić.
- Zadbaj o to, co jesz – w przypadku chorób sercowo-naczyniowych szczególnie ważne jest to, co jemy. Żywność wysoko przetworzona, cukier i smażone potrawy przyspieszają ryzyko zawału i nadciśnienia. Dlatego warto powoli przestawić się na posiłki pieczone i gotowane, a na przekąski do pracy zamiast drożdżówek, fast-foodów czy batoników z automatu wybierać owocowo-warzywne lunchboksy.
- Pij wodę – w ten sposób rozrzedzisz krew i ułatwisz organizmowi dostarczenie tlenu do każdej komórki oraz usuwanie z ciała toksyn.Rób przerwy na ćwiczenia w pracy – badania wykazały, że po 6 godzinach siedzenia w naczyniach kończyn dolnych dochodzi do niekorzystnych zmian. Na szczęście wystarczy 10 minut ćwiczeń, aby te zmiany odwrócić. Nie czekaj 6 godzin zanim wstaniesz od biurka – zapobiegaj i podkręć krążenie co 2 godziny. Dzięki temu wzrośnie też Twoja wydajność i kreatywność.
- Rzuć palenie – jeśli innym się udało, to i Tobie się uda. A lista korzyści, jakie z tego odczujesz, jest nieoceniona. Przy okazji zmniejszysz w ten sposób ryzyko chyba każdej innej choroby.